برای یادگیری دقیق و عمیق ویرایش متن فارسی، بیش از دوره دیدن و کارگاه و… بهتر است که کتاب بخوانید. یادگیری ویرایش متن فارسی با استفاده از کتاب‌های مرجع و شناخته‌شده باعث می‌شود که شما به دور از اشتباه و به طور دقیق، ویرایش متن‌های فارسی را آموزش ببینید و از این مهارتتان در هر مورد و موقعیت و با هر هدفی استفاده کنید. از مهارت ویرایش متن فارسی می‌توانید در پروژه‌های شخصی‌تان استفاده کنید یا این که آن را به دید یک شغل نگاه کنید.
اگر در ابتدای مسیر ویراستاری متن فارسی قدم برمی‌دارید، پیشنهاد می‌کنیم که مطلب ویراستار کیست را مطالعه کنید تا با کمی شناخت بیشتر به سوی مقصدتان بروید. مطالعهٔ انواع ویرایش فارسی هم برای شما مفید خواهد بود. در ادامه، کتاب‌های مفید برای یادگیری ویرایش متن فارسی را می‌شناسید.
در این مقاله خواهید خواند:
نکته‌های ویرایش از علی صلح‌جو
بی‌شک، علی صلح‌جو یکی از بزرگان زبان و ادبیات فارسی در زمینهٔ نگارش و ویرایش متن فارسی است و به‌راحتی می‌توانید با استفاده از نوشته‌هایش، ویرایش و نگارش متن فارسی را فرا بگیرید و به یک ویراستار حرفه‌ای در این زمینه تبدیل شوید.
علی صلح‌جو خودش دانش‌آموختهٔ رشتهٔ ترجمه و زبان‌شناسی است و گرایش‌های زبان‌شناسانهٔ او به وضوح در خلال مطالب کتاب «نکته‌های ویرایش» به چشم می‌خورد. آقای صلح‌جو، کتاب نکات ویرایش خودش را این گونه توضیح می‌دهد و معرفی می‌کند:
«در طول چند دهه کار و تدریس ویرایش، به مسائلی برخورده‌ام که در همان حین کار یادداشت برداشته و بعداً آن‌ها را پرداخت کرده‌ام. بسیاری از نکته‌های مطرح‌شده در این یادداشت‌ها در کتاب‌های رسمی ویرایش یافت نمی‌شوند. گاه، پس از طرح مسئله یا نکته، پیشنهاد‌هایی نیز برای رفع مشکل داده‌ام. طیف گستردهٔ یادداشت‌ها در برگیرندهٔ مسائلی در زمینهٔ رسم‌الخط، نشانه‌گذاری، پانوشت، نمونه‌خوانی، مأخذگذاری، فرهنگ‌نویسی، علائم اختصاری و موارد دیگری است که شاید نتوان عنوانی برای آن‌ها پیدا کرد.»
بدون هیچ توضیح اضافی دیگری، به شما اطمینان می‌دهیم که یکی از بخش‌های یادگیری ویرایش متن فارسی و ویراستار شدن، از خرید و مطالعهٔ کتاب نکته‌های ویرایش علی صلح‌جو چاپ‌شده در نشر مرکز می‌گذرد.
لینک خرید کتاب نکته‌های ویرایش علی صلح‌جو
غلط ننویسیم ابوالحسن نجفی / مرکز نشر دانشگاهی
بهتر است این کتاب بی‌نظیر را با مقدمهٔ خود استاد نجفی برای کتابشان معرفی کنیم:
«سخن گفتن به فارسی برای کسانی که این زبان را از کودکی آموخته‌اند ظاهراً کار آسانی است، ما به همان سادگی که نفس می‌کشیم با دیگران نیز سخن می‌گوئیم. اما نوشتن به فارسی به این آسانی نیست. هنگامی که قلم به دست می‌گیریم تا چیزی بنویسیم، حتی اگر یک نامهٔ کوتاه باشد، غالباً درنگ می‌کنیم و با خود می‌گوییم: آیا «آذوقه» درست است یا «آزوقه»؟ «چمدان» یا «جامه‌دان»؟ «حوله» یا «هوله»؟ «بوالهوس» یا «بلهوس»؟ «خواروبار» یا «خواربار»؟ «طوفان» یا «توفان»؟ «خشنود» یا «خوشنود»؟ «لشکر» یا «لشگر»؟ «انزجار» یا «انضجار»؟ «بنیانگذار» یا «بنیانگزار»؟ نواری که روی زخم می‌بندند آیا «تنظیف» است یا «تنزیب»؟ هوا «صاف» است یا «صافی»؟ «نواقص» باید گفت یا «نقایص»؟ رئیسم دچار «غیظ» شده است یا «غیض»؟ به من «مظنون» شده است یا «ظنین»؟ و من دچار «محذور» شده‌ام یا «محظور»؟ آیا حسابم را با طلبکارم «تصفیه» کرده‌ام یا «تسویه»؟ آیا او می‌خواهد برای دخترش «جهاز» بگیرد یا «جهیز» یا «جهیزیه» یا «جهازیه»؟ آیا درآمد من دچار «نکس» شده است یا «نکث»؟ و آیا اصلاً این دو کلمه به معنای «کاهش» است؟».
کاری که ابوالحسن نجفی در کتاب غلط ننویسیم کرده است، تلاشی بی‌نظیر برای بهبود و رشد زبان اصیل فارسی است. با خواندن و تمرین نکات گفته‌شده در کتاب غلط ننویسیم به‌راحتی با غلط‌های رایج نگارشی و ویرایشی در زبان فارسی آشنا می‌شوید و می‌توانید این دانش را در زندگی شغلی و شخصی‌تان به کار بگیرید. با خرید این کتاب می‌توانید مرجع غلط‌های نگارشی را در دستتان داشته باشید.
مطلب پیشنهادی برای شما: آیا هوش مصنوعی شغل ویراستاران را می‌گیرد؟
خرید کتاب غلط ننویسیم ابوالحسن نجفی
کتاب نگارش و ویرایش احمد سمیعی گیلانی نشر سمت
احمد سمیعی گیلانی هم یکی از بزرگان ویرایش و نگارش زبان فارسی است که در مسیر یادگیری و حرفه‌ای‌شدن در مسیر ویرایش متن فارسی، حتماً باید از دانش و نوشته‌هایشان بهرهٔ کافی را ببرید. کتاب نگارش و ویرایش احمد سمیعی گیلانی یکی از کتاب‌های اصلی و مرجع برای یادگیری ویرایش در متن‌های فارسی است.
مطلب پیشنهادی پاکنویس برای شما: سختی‌های شغل ویراستاری
بدون این که سراغ جزئیات برویم، کتاب نگارش و ویرایش احمد سمیعی گیلانی را می‌توانیم از بهترین‌ها برای ویراستار شدن محسوب کنیم؛ یعنی اگر می‌خواهید از صفر تا صد در مسیر یادگیری ویرایش متن فارسی را به راحتی طی کنید، کتاب استاد سمیعی گیلانی را به شما معرفی می‌کنیم.
خرید کتاب نگارش و ویرایش نشر سمت
دست‌نامهٔ ویرایش بهروز صفرزاده نشر سده
بهروز صفرزاده، مؤلف کتاب، از ویراستاران و فرهنگ‌نویسان باسابقه است و سال‌ها با مؤسسه لغت‌نامهٔ دهخدا و فرهنگستان زبان و ادب فارسی همکاری و در تألیف فرهنگ بزرگ سخن مشارکت داشته است.
با مطالعه و استفاده از کتاب دست‌نامهٔ ویرایش بهروز صفرزاده می‌توانید از اطلاعات ویرایشی و نگارشی به‌روزتری استفاده کنید و مطمئن باشید که این کتاب هم در کنار کتاب‌های دیگر در حوزهٔ ویرایش بسیار برای شما مفید خواهد بود.
خرید کتاب دست‌نامهٔ ویرایش بهروز صفرزاده
معرفی کوتاه کتاب تا روشنایی بنویس از احمد اخوت
همان‌طور که از نام کتاب برمی‌آید، اگر می‌خواهید در زمینهٔ نوشتن به زبان فارسی حرفه‌ای شوید، کتاب احمد اخوت را از دست ندهید. اگر می‌خواهید واقعاً قلم خوبی داشته باشید و سودای نوشتن به زبان فارسی در سر دارید، کتاب تا روشنایی بنویس را به شما معرفی می‌کنیم.
البته در نظر داشته باشید که نه ما می‌توانیم و نه شما باور کنید که با خواندن و مطالعهٔ چند کتاب، به نویسندهٔ خوبی تبدیل می‌شوید. نویسندگی مهارتیست که تا حد زیادی به مطالعه، تمرین و علاقهٔ شما بستگی دارد اما کتاب تا روشنایی بنویس احمد اخوت هم در این مسیر به شما کمک می‌کند چون حداقل درست‌نویسی را در زبان فارسی به شما آموزش می‌دهد.
تا روشنایی بنویس کتابی است از زبان‌شناس و مترجم شناخته‌شدهٔ ایرانی، «احمد اخوت» که در این اثر با روایت منحصر به فرد و نوشتار مخصوص به خودش از «نوشتن» می‌نویسد. او به ارواح منزوی داخل قلم اشاره می‌کند و از انسان‌هایی سخن می‌گوید که به جز نوشتن، مأمن دیگری ندارند. کاری بس دشوار و طاقت|فرسا، که در آن روح نیز همراه جسم مشقت می‌کشد و عرق می‌ریزد و «احمد اخوت» در «تا روشنایی بنویس! »، به ناگفته‌ها و نانوشته‌های این افراد می‌پردازد.
خرید کتاب تا روشنایی بنویس از احمد اخوت
کتاب دستور خط زبان فارسی فرهنگستان
علی‌رغم وجود جو منفی حول فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و پرداختن با نگاه طنز به این سازمان در فضای مجازی، روی هم رفته، وجود فرهنگستان برای زبان فارسی ما مفید بوده است. در آخرین مورد و پیشنهادمان برای یادگیری ویرایش و نگارش زبان فارسی و نویسندگی، کتاب دستور خط زبان فارسی فرهنگستان را به شما معرفی می‌کنیم که در سال ۱۳۹۴ چاپ و منتشر شده است.
کتاب دستور خط زبان فارسی یک کتاب ساده و واضح است که به طور کامل در مورد صورت‌های نوشتاری صحیح کلمات و عبارات فارسی بحث می‌کند و نکات ویرایشی، نگارشی و نوشتن را به‌راحتی به شما آموزش می‌دهد و می‌تواند مرجع خوبی برای تمییز غلط از درست در نگارش زبان فارسی باشد.
تقریباً تمام موارد مهمی که برای درست‌نویسی و ویرایش متن فارسی نیاز دارید را در این کتاب پیدا می‌کنید و مصوبات نوشته‌شده در این کتاب، مرجع مهم و قابل‌اعتمادی برای صحیح یا غلط بودن یک واژه یا عبارت است. بر خلاف موارد دیگر، به دلیل دولتی بودن فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، به‌راحتی و بدون هزینه می‌توانید این کتاب را به صورت رایگان دانلود کنید.
دانلود کتاب دستور خط زبان فارسی از فرهنگستان
جمع‌بندی
به شما این امید را می‌دهیم که با مطالعهٔ این شش کتاب، تا حد زیادی به صورت نظری با درست‌نویسی، ویرایش و نگارش متن فارسی آشنا می‌شوید اما این کتاب‌ها، تمام مسیر نیستند و فقط بخشی از مسیرند. شما برای یادگیری کامل ویرایش متن فارسی باید از مراجع و منابع مختلف استفاده کنید و در کنار تمام این مراجع، یادگیری مداوم و تمرین را هم فراموش نکنید.
این روز‌ها، فناوری در انجام ویرایش متن فارسی به کمک شما آمده است و می‌توانید متن‌های سادهٔ فارسی را با استفاده از ابزار‌های مختلف، تا حد زیادی تصحیح و ویرایش کنید. برای ویرایش سریع و اولیهٔ متن فارسی در حوزه‌های مختلف، پاکنویس را به شما معرفی می‌کنیم.
پاکنویس یک افزونه یا نرم‌افزار ویرایش متن فارسی است که روی نرم‌افزار Word و chrome رایانهٔ شما نصب می‌شود و به‌راحتی و به سرعت، ایراد‌های متن فارسی شما را شناسایی می‌کند و سپس پیشنهاد‌های صحیح خودش را با استفاده از یادگیری ماشین به شما ارائه می‌کند. برای آشنایی بیشتر با تمام خدمات پاکنویس و نحوهٔ کار با آن، به صفحهٔ نرم‌افزار ویرایش متن فارسی مراجعه کنید.
